Wit vet als moordenaar?

De laatste "witte moordenaar" die Tessler in zijn boekje "Het Genesisdieet" noemt is wit vet, naast wit zout, witte suiker en wit meel.

Volgens Tessler is de vetconsumptie in Amerika in de laatste jaren dramatisch toegenomen en hiermee ook het overgewicht. Veel van het vet dat men consumeert is verzadigd vet met veel cholesterol dat bijdraagt aan hart- en vaatziektes, beroertes en kanker. Verzadigde vetten treft men voornamelijk aan in dierlijke producten (vlees, zuivel en eieren).

Tessler ageert ook tegen de geharde plantaardige vetten (bekend als transvetten). Ook deze vetten zijn zeer ongezond. Volgens Tessler dienen Amerikanen de totale hoeveelheid vet in hun voeding terug te brengen naar maximaal 15% plantaardig en ongehard vet. Dit betekent in de praktijk: veel plantaardige oliën.

Okee, nu wordt het spannend. Want ik raakte wel wat teleurgesteld in deze gerenommeerde voedingsdeskundige. Hij baseert zich hier in mijn ogen op een verschijnsel dat door de voedingsindustrie met veel geld in stand wordt gehouden: de cholesterolmythe. Ik ga hier nu niet uitgebreid op in. Wie hier meer over wil weten verwijs ik naar deze duidelijke filmpjes:

Dit is deel 1. Voor deel 2 klik hier.

Dus dat is jammer. Vast staat wel dat vet in verhouding veel calorieën bevat, maar aan de andere kant ook sneller verzadigd zodat je er minder van nodig hebt. Bovendien heeft een mens vet nodig om goed te kunnen functioneren. 

Wat zegt de Bijbel hierover? Tessler meent dat God het eten van dierlijk vet niet geoorloofd is omdat het vet Hem toebehoort (zie Leviticus 3:17 en 7:23). Volgens Tessler begrijpen we nu waarom God dit verbood: het is ongezond, want het zijn de slechte vetten. Daarom werden deze door de Heer verboden. 

Hmmm, daar moest ik eens even goed over nadenken en pakte een ander boek erbij, die van de kookdominee Han Wilmink: Bijbels Culinair. Volgens Wilmink heeft vet in de Bijbel juist iets positiefs, zoals beschreven in Jesaja 25:6: Op deze berg richt de HEER van de hemelse machten voor alle volken een feestmaal aan: uitgelezen gerechten en belegen wijnen, een feestmaal rijk aan merg en vet, met pure, rijpe wijnen. Merg én vet, dat klinkt allemaal wel erg dierlijk. Blijkbaar was het vet een lekkernij. Wilmink schrijft zelfs dat vet vlees juist favoriet was in Bijbelse tijden. Vooral de staart was erg geliefd en werd soms speciaal behandeld om hem zo vet mogelijk te krijgen. Hoe valt dit dan te rijmen met wat Tessler beweert? Ik lees in Leviticus 3:9: De vette delen van het dier moeten als offergave aan de HEER worden aangeboden: de bij het stuitbeen afgesneden staart in zijn geheel, het vet rond de buikholte en al het vet aan de ingewanden...

Als dit een offer voor de Heer is, waarom zou Hij dan genoegen nemen met troep? Een offer is toch pas een offer als het ook echt een offer is? Niet iets wat de mensen toch wel kwijt wilden, maar iets wat hen dierbaar was. En dat aan God geven is pas echt een offer, in mijn ogen. God wilde niet een dier dat kreupel of ziek was, maar gaaf (Deuteronomium 15:21). Zou de Heer dan wel "slecht vet" willen? Of wilde hij juist ook daarin iets dat gaaf en goed was, het vet? Vet dat het vlees juist smaak geeft en mals maakt?

Mijn conclusie na het lezen en overdenken is dat je niet kunt zeggen dat op grond van de door Tessler aangevoerde Bijbelteksten God het eten van dierlijk vet verbiedt. En ook niet dat dierlijke vetten een moordenaar zijn. Wetenschappelijke onderzoeken lijken deze theorie ook te bevestigen. Is het dan gezond om verzadigd vet te eten? Daar ga ik in een volgend blog verder op in. 

Wit meel als moordenaar?

Gordon S. Tessler noemt in zijn boekje "Het Genesisdieet" 4 witte moordenaars: wit zout, witte suiker, wit meel en wit vet. Zout en suiker heb ik in de vorige 2 blogs behandeld. Nu is het de beurt aan de 3e witte moordenaar, volgens Tessler: wit meel.

Volgens Tessler eten we tegenwoordig brood waaruit 22 van nature voorkomende vitaminen en mineralen systematisch zijn verwijderd. In Amerikaans brood schijnen synthetische voedingsstoffen toegevoegd te zijn, wat in Nederland niet is toegestaan.

Ik moest even goed kijken wat Tessler onder "wit meel" verstaat, gezien zijn commentaar op brood. Even verderop in het boekje steekt hij de loftrompet over granen, dus ik neem aan dat hij hier tarwebloem bedoelt. Tarwebloem is het middelste gedeelte van de graankorrel, waar na het malen alle vezels uit gezeefd zijn.

Is tarwebloem en stille moordenaar? Laten we de tarwekorrel eens bekijken:

Tarwebloem bestaat voor het grootste gedeelte uit koolhydraat en eiwit. Bloem mist dus de voedingsvezels, vitaminen, mineralen en vetten.

Bovendien is de glycemische index (GI) van bloem 65 en van witbrood 96. Ter vergelijking: pure glucose heeft een GI van 100. Volkorenbrood heeft een GI van 40. Alles met een GI van meer dan 54 wordt als "hoog glycemisch" beschouwd.

Wat betekent dit nu? Dat producten met bloem de bloedsuikerspiegel sterk doet stijgen. In mijn blog over suiker zien we wat dit voor gevolgen kan hebben. Bovendien bevat bloem veel minder belangrijke voedingsstoffen dan ongezeefd meel (de volkorenvarianten).

Kies dus liever voor volkorenvarianten van producten, zoals volkorenmeel of, nog beter, volkoren speltmeel. Spelt is een zeer oude graansoort. Het verschil tussen spelt en tarwe zit hem vooral in de toegankelijkheid van de voedzame stoffen. Die zitten bij spelt in de korrel. Bij tarwe zitten de gezonde stoffen in de schil. Bovendien bevat spelt veel meer gezonde voedingsstoffen dan de doorgeteelde tarwe. Bij die doorteelt staat namelijk vooral het veredelen van de graansoort voorop en niet de hogere dosis voedingsstoffen.

Kunnen we tarwebloem dan beschouwen als een goedkoop "vulmiddel" zonder belangrijke voedingswaarde? Goedbeschouwd wel. Witte bloem zorgt voor een boost aan koolhydraten die in het lichaam worden omgezet in glucose. Als daarbij ook nog suiker wordt gegeten (zoals in gebak, zoete broodjes, koekjes, cake, e.d.) krijgt het lichaam een overdaad aan suikers binnen die verwerkt moeten worden. Als dit maar vaak genoeg gebeurt kun je serieuze gezondheidsproblemen krijgen op den duur. Tarwebloem behoort dus in hetzelfde rijtje thuis als witte suiker, wat mij betreft.

Suiker als moordenaar?

De tweede "witte moordenaar" die Tessler in zijn boekje noemt is witte suiker (naast wit zout, wit meel en wit vet).

Witte suiker berooft cellen, volgens Tessler, van noodzakelijke zuurstof. Door witte suiker raakt de alvleesklier overbelast en wordt er teveel insuline gebruikt. Als dit maar lang genoeg duurt raakt de insulineproductie ontregeld en kan dit leiden tot suikerziekte (diabetes). Volgens Tessler is de hoge consumptie van witte suiker ook de 1 van de oorzaken van osteoporose omdat de vertering van suiker calcium uit de botten trekt om deze suiker te kunnen verteren. We eten in Nederland zo'n 45,5 kg suiker per persoon per jaar.

Wat voor mij als een paal boven water staat is dat wij de suiker zoals wij die tegenwoordig tot ons nemen (als zoetstof in allerlei voedingsmiddelen) niet nodig hebben. Wie dat beweert vergist zich echt. Ons lichaam is uitstekend in staat om koolhydraten uit ons voedsel om te zetten in glucose wat ons lichaam weer gebruikt om te kunnen functioneren. Je zou dus alle toegevoegde suiker uit je voedingspatroon kunnen schrappen zonder enige schadelijke gevolgen. Als we fruit eten krijgen we genoeg suiker binnen, als we groenten eten krijgen we suikers binnen.

Dus...waarom eten we dan nog suiker? Omdat het ons aangeleerd is, Omdat het lekker is. Omdat we met zijn allen eraan verslaafd zijn.

Hoe werkt dat dan, die verslaving? Het is een vicieuze cirkel:
Lichaam krijgt witte suiker binnen --> bloedglucose stijgt snel ----> alvleesklier maakt snel veel insuline aan om de bloedsuikerspiegel weer op peil te brengen ---> bloedsuiker daalt weer snel door de insulinepiek ---> door de snelle bloedsuikerdaling vraagt je lichaam weer om zoetigheid om de bloedsuiker weer op peil te brengen ---> je gaat weer zoetigheid (met suiker) eten ----> het circus begint weer van voren af aan.

Door deze rollercoaster van suikerpieken en -dalen raakt je alvleesklier inderdaad overbelast. De oplossing is: zorgen dat je bloedsuikerspiegel stabiel blijft. Dan zal je lichaam niet meer gaan zeuren om zoetigheid en heb je die drang niet meer.

Je bloedsuiker blijft stabiel door het eten van producten met een lage glycemische index (of nog beter: lage glycemische lading). Deze voedingsmiddelen geven hun glucose langzaam af in het bloed en zullen je bloedsuiker niet sterk doen stijgen. Dit zijn vaak ongeraffineerde producten (bijv. volkorenproducten, groenten, vetten en eiwitten).

In de Bijbel vinden we alleen honing als zoetmiddel. Alle andere "zoet" kwam uit (gedroogde) vruchten, zoals vijgen, rozijnen en dadels. Geraffineerde, witte suiker zoals we die nu kennen bestond toen nog niet. Dus daar kunnen we kort over zijn.

Is witte suiker een moordenaar? Ja, dat denk ik wel. Als je continu teveel suiker binnenkrijgt kan dit op den duur leiden tot serieuze gezondheidsproblemen.

Zout als moordenaar?

Graag wil ik mij meer gaan verdiepen in de genoemde "witte moordenaars", zoals Tessler ze noemt: wit zout, witte suiker, wit meel, wit vet.

Ik ga ze stuk voor stuk eens bij langs.

1. Wit zout

Volgens Tessler eten wij 10x meer natriumchloride (= keukenzout) dan het lichaam nodig heeft. Een overmatige consumptie van zout berooft het lichaam van het nuttige kalium. Dit kan zorgen voor tal van ziektes en natuurlijk de bekende hoge bloeddruk en nierschade. Volgens Tessler zit er in Gods voeding meer dan genoeg natrium zonder dat wij er iets aan toe hoeven te voegen. Als je dan toch persé zout wilt gebruiken vindt Tessler 1/4 theelepel per dag (500 mg) een absoluut maximum.Ter illustratie: een normale boterham bevat zo'n 160 mg natrium en dat is dan nog zonder beleg....

En dit is nu juist een groot punt van discussie onder wetenschappers. De één beweert dat zout geen kwaad kan en de ander meent uit onderzoek te kunnen afleiden dat teveel zout echt slecht is. In sommige onderzoeken werd zelfs gevonden dat proefpersonen die het meeste zout aten het minste risico hadden op hart- en vaatziekten en diegenen die het minste zout aten...juist! En zoutloos eten bij een hoge bloeddruk is allang weer achterhaald. Het werkt niet. Te weinig zout kan zelfs gevaarlijk zijn. Bovendien is zoutloos eten nogal smakeloos. Zelfs in de Bijbel wordt zout met iets positiefs geassocieerd:

"Zout is goed! Maar als het zout zijn kracht verliest, hoe zullen jullie het zijn kracht dan teruggeven? Zorg dat jullie het zout in jezelf niet verliezen en bewaar onder elkaar de vrede.’" Marcus 9:50

In de Bijbel wordt zout in verband gebracht met smaak, reiniging, kracht. In die tijd zal veel zeezout gebruikt zijn, een kostbaar goedje! Om mee te bakken en te koken en om voedsel mee in te maken zodat het niet snel bedierf. 

Om zout nu een "witte moordenaar" te noemen vind ik te ver gaan. Wel denk ik dat men in Bijbelse tijden zuinig was met zout omdat het een duur en kostbaar voedingsmiddel was. Nu wordt zout vaak als goedkoop "opvulmiddel" gebruikt in allerlei kant-en-klare fabrieksproducten. En daarbij is het zout nogal geraffineerd zodat de nuttige stoffen er ook uit zijn verdwenen. Teveel is niet goed, dus teveel zout is ook niet goed. 

Ik denk dat er winst te halen is als je de kant en klare producten zoveel mogelijk laat staan. Kook zelf en gebruik weinig pakjes en zakjes. Ik gebruik al jaren Losalt, een kaliumzout, om mijn eten op smaak te brengen. 

Zoutloos gaan eten zoals Tessler voorstelt in zijn Genesisdieet? Nee, ik geloof niet de God dat van ons vraagt. Ik zal dus zout blijven gebruiken, maar wel met mate.

Ons lichaam als rovershol

Hij ging naar de tempel, waar hij de handelaars begon weg te jagen, 
terwijl hij hun toevoegde:
‘Er staat geschreven: “Mijn huis moet een huis van gebed zijn,” 
maar jullie hebben er een rovershol van gemaakt!

Lucas 19:46

Tessler vergelijkt ons lichaam met een tempel, door God gemaakt. Wij vinden deze vergelijking ook in 1 Korintiërs 6:19:

Of weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de heilige Geest, die in u woont en die u ontvangen hebt van God, en weet u niet dat u niet van uzelf bent?

En wat geldt voor de tempel die door mensen is gemaakt, geldt ook voor Gods tempel: laat het een bedehuis zijn, een reine plaats voor God. Geen rovershol, vol met vervuiling en misleiding, dieven en moordenaars! 

Tessler noemt in zijn boek vier "witte moordenaars" die ons van het leven willen beroven: 

1. wit zout

2. witte suiker

3. wit meel

4. wit vet

Kortom: geraffineerde producten waar al het voedzame uit is verwijderd. 

We moeten stoppen met het volstoppen van onze tempels met voedsel dat ons van het leven berooft, terwijl God juist wil dat we léven! Kies voor de gezonde leefwijze van God, onze Schepper en zeg "nee" tegen de witte rovers die ons het leven zuur willen maken, ja zelfs ons van het leven willen beroven.  

Ik vind de tekst uit Korintiers behoorlijk confronterend: "weet u niet...?" Ja, dat weet ik wel! En toch vervuil ik mijn "tempel", de tempel van God elke dag! 

Heer, help mij betere voedingskeuzes te maken om zo rein te leven voor U. Amen. 

Misleiding

Als je bij een machtig man aan tafel zit,

vergeet dan niet wie je voor je hebt.
Bedwing je gulzigheid, 
ook al houd je van een goede maaltijd.
Laat je niet verleiden door zijn lekkernijen,
want je wordt erdoor misleid.

Spreuken 23: 1-3

Het boekje "Het Genesis Dieet" van de Amerikaanse voedingsdeskundige Gordon S. Tessler start op de eerste pagina's direct confronterend: doordat wij ons laten leiden door "trek" en het voedsel van de machtigen nuttigen, vol met dierlijk vet en suiker, krijgen we massaal "rijkeluis ziekten" - hartziekten, kanker, beroertes, diabetes, artritis en zwaarlijvigheid. We eten met zijn allen "lekkernijen van een machtig man" en worden dus misleid. 

Het begint al in het Paradijs: de mens, Adam en Eva, mochten van alles eten behalve van de boom van Goed en Kwaad. Toch was hun verlangen te groot en de gevolgen zijn verschrikkelijk. God wilde juist dat de mens alleen goed kende en geen kwaad. Ook wilde Hij dat de mens zou leven en niet sterven. De mens zou beiden gaan ervaren. Adam en Eva werden misleid door de slang en aten van datgene wat hen verboden was. We zien hier de eerste misleidende reclame!

Veel huidige televisie- en andere reclames zitten vol van diezelfde misleiding. Reclame speelt in op onze zintuigen en gevoelens: het smaakt lekker en het ziet er goed uit. Het zal je geen kwaad doen! Je hebt een leuke tijd als je Coca Cola drinkt, als je trek hebt, neem dan vooral Snickers, bier is een natuurproduct, ambachtelijk en dus gezond. 

Voor gezond, heilzaam eten zoals God het heeft geschapen wordt zelden geadverteerd! 

Conclusie: eet of drink niets waarvoor reclame gemaakt wordt!

Oei, dat is nogal wat.  Ook ik wordt dagelijks misleid en verleid. Ook ik denk dat wat de reclame mij voorschotelt mij geen kwaad zal doen. Dat ene ijsje, een bakje chips op vrijdagavond, lekkere cake, gebak, mmmm! Tessler is hierin echter heel duidelijk: "bewerkte voedingsmiddelen zijn slechts een goedkope imitatie vol geraffineerde suiker, smerig vet, synthetische vitaminen en lucht". Dat klinkt al een stuk minder aantrekkelijk. En, als ik eerlijk ben, hij heeft gelijk. Deze producten dienen niets, ze voeden niet, ze voegen niets toe aan mijn gezondheid. Ze vervullen alleen maar mijn verlangen naar zoetigheid, stillen mijn lekkere trek. Vervullen mijn "zelfzuchtige begeerte"...?

Heb de wereld en wat in de wereld is niet lief. Als iemand de wereld liefheeft, is de liefde van de Vader niet in hem, want alles wat in de wereld is – zelfzuchtige begeerte, afgunstige inhaligheid, pronkzucht –, dat alles komt niet uit de Vader voort maar uit de wereld. De wereld met haar begeerte gaat voorbij, maar wie Gods wil doet blijft tot in eeuwigheid. 

1 Johannes 2: 16,17

Nadenken over eten en de Bijbel

Al enige tijd ben ik bezig met gezonde voeding. Maar wat is dat eigenlijk? Vroeger volgde ik gewoon de richtlijnen van het Voedingscentrum. Maar ik ontdekte meer en meer dat deze richtlijnen vooral ten gunste zijn van de voedingsindustrie. Deze industrie probeert via allerlei wegen, ook via "overheidsinstanties" die ons adviezen moeten geven, invloed uit te oefenen om de omzet de vergroten. Dus daar geloof ik niet meer in. Maar wat dan wel?

Na diverse omzwervingen en aanpassingen in mijn voedingspatroon (suikervrij, lage glycemische index, koolhydraatarm) ben ik weer terug bij mijn basis: de Bijbel. Ik als christenvrouw wil mij richten op wat God mij te zeggen heeft. Ook wat voeding betreft!

In deze 40-dagentijd voor Pasen heb ik mij voorgenomen mij hierin meer te verdiepen. Op zoek naar Gods leiding en weg op het gebied van voedsel en wat "gezond eten" voor ons is! Hij is onze Schepper, zou Hij het dan ook niet het beste weten?

Ik ben begonnen met het lezen van 2 boeken: Het Genesis Dieet en Bijbels Culinair. Ook heb ik e.e.a. opgezocht op internet over dit onderwerp. Ik wil je meenemen in mijn zoektocht. Wellicht levert het jou ook wel nieuwe inzichten op!